w Bez kategorii

Ślubuję uroczyście w swej pracy adwokata przyczyniać się ze wszystkich sił do ochrony praw i wolności obywatelskich oraz umacniania porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, obowiązki swe wypełniać gorliwie, sumiennie i zgodnie z przepisami prawa, zachować tajemnicę zawodową, a w postępowaniu swoim kierować się zasadami godności, uczciwości, słuszności i sprawiedliwości społecznej.

Tak brzmią słowa ślubowania adwokata i odpowiednio aplikanta adwokackiego składanego wobec dziekana przed rozpoczęciem czynności zawodowych.

Tajemnica zawodowa.

Istnieje wiele pytań, na które wyrwany ze snu i zapytany w środku nocy adwokat odpowie z marszu. Istnieje też wiele, na które nie odpowie choć odpowiedź będzie znał. Tajemnica adwokacka jest obowiązkiem, który winien być uszanowany nie tylko przez samego adwokata, któremu klient powierza swoje sprawy, ale również przez wymiar sprawiedliwości w postaci prokuratorów i sędziów. Tajemnica adwokacka jest bowiem czymś więcej niż tylko pustym sloganem, choć wydaje się, że zapomniano o tym, szczególnie w ostatnich czasach. To właśnie obowiązek zachowania tajemnicy daje adwokatom przewagę nad doradcami prawnymi.

Trochę historii.

W 1994 roku, dokładnie w dniu, w którym świętowałem kolejny rok mojego życia – 16 czerwca,  Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów popełnił uchwałę o sygn. akt  I KZP 5/94:

Adwokata nie wolno przesłuchiwać jako świadka co do faktów, o których dowiedział się jako obrońca udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę (arg. ex art. 161 pkt 1 d.k.p.k.). W innych wypadkach adwokat może odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciąga się obowiązek tajemnicy określony w art. 6 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 z późn. zm.), chyba że sąd lub prokurator zwolni go na podstawie art. 163 d.k.p.k. od obowiązku zachowania tajemnicy. Zwolnienie to może nastąpić tylko wtedy, gdy ujawnienie okoliczności objętych tajemnicą – w drodze przesłuchania adwokata jako świadka – jest nieodzowne dla prawidłowego wyrokowania w sprawie.

Zaznaczenia wymaga, iż po nowelizacji kodeksu postępowania karnego ww. kwestie reguluje art. 180.

Uzasadniona krytyka.

Powyższa uchwała Sądu Najwyższego zupełnie słusznie spotkała się z kategoryczną krytyką ze strony Naczelnej Rady Adwokackiej, która dwa dni później, dnia 18 czerwca 1994 roku, wydała uchwałę Nr 1/VIII/94.

Relacja pomiędzy regulacjami o charakterze szczególnym, które winny uchylać przepisy ogólne w myśl rzymskiej jeszcze zasady ius specialis derogat legi generali, nie została ostatecznie określona w przedmiotowym zakresie po dzień dzisiejszy.

Dobrze to czy źle? Z punktu widzenia adwokata (aplikanta adwokackiego również, bo i nas dotyczy tajemnica zawodowa) oczywistym jest, że jest to sytuacja nie do zaakceptowania. A z punktu widzenia klienta? Myślę, że odpowiedź jest oczywista i nie jest ona korzystna dla prokuratur i sądów porywających się na zwalnianie adwokatów z tajemnicy zawodowej w imię dobra wymiaru sprawiedliwości.

Dlaczego zatem tajemnica adwokacka jest traktowana jak quasi-tajemnica i nic nieznacząca formułka wypowiadana przez bezmyślnych adwokatów i aplikantów idących na zawodowe ścięcie? Może zechce się wypowiedzieć przedstawiciel drugiej strony barykady. Ja zamierzam stać po stronie klienta, bo to dla niego pracujemy i dla niego powstał nasz zawód a nie dla sądów czy prokuratur, które nie mogąc uzyskać dowodów w inny sposób, szukają ich tam, gdzie nie powinny.

Artykuł 6 prawa o adwokaturze:
1. Adwokat obowiązany jest zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej.
2. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie.
3. Adwokata nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę.
4. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie dotyczy informacji udostępnianych na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2014 r. poz. 455) – w zakresie określonym tymi przepisami.

Foto: Zachary Young (unsplash.com)

Podobne wpisy

Start typing and press Enter to search